Next Page

Izipele zesiNdebele

Njengazozonke indimi ezilotshwe phansi, isiNdebele lokhu siselohlupho lwezipele lokwehlukaniswa amagama ekulobeni. Loluhlupho lulembali yalo ende kakhulu okungaswelekiyo ukubana siyilande lapha. Esingakutsho nje kuphela yikuthi abahleli besichazamazwi labacubunguli bolimi abalawo amandla okuguqula izipele lendlela yokwehlukanisa amabala ekulobeni. Abangakwenza yikumana badlulisele phambili imibono yabo ngokulotshwa kolimi ukuze mhlazana kuguqulwa indlela yokuloba ulimi imibono yabo layo ikhangelwe. Zinengi izipele eziluhlupho esiNdebeleni kodwa njengoba sesitshilo ngaphambilini isichazamazwi lesi sizasebenzisa zona lezo izipele ezivele zivunyelwa ngokusemthethweni ngalesosikhathi isichazamazwi lesi sidindwa.

Amagama Okwebolekwa

Ulimi luya luguquka njalo luqhela lugoqela amagama amatsha. Amagama la amatsha ayimihlobo emibili, kulalawo abunjwe olimini kanti amanye ngawokubolekwa avela kwezinye indimi. Loba nje siwabiza ngelokuthi ngamagama okwebolekwa kodwa asengamagama esiNdebele. Alotshwe apelwa ngesiNdebele. Kumele sikunanzelele ukuthi ulimi kalulotshwa lufane xathu lendlela okhulunywa ngayo, yikho nje ekukhulumeni abantu bayaqumela amagama athile kanti ekulobeni akuze kwavuma lokho. Zonke lezi yizinto ezisuka zinanzeleleke emagameni okweboleka.

Amagama la kwesinye isikhathi eza lendlela alotshwa ngayo lapha asuka khona loba leminye imisindo engekho esiNdebeleni. Kusuka kwenzakale izinto ezimbili lapha sekunjalo. Okwakuqala yikuthi igama liguquke lithathe imisindo yamabala evunywayo olimini kanti okwesibili yikuthi ulimi kube yilo oluthatha lowomsindo ubengeminye yemisindo yalo. Abanengi abaze bakuthanda lokhu ngoba bekubona kuguqula ulimi lwabo lusiba yilokho abangakukhwabithiyo. Ngaleyo indlela ulimi lwesiNdebele selwathola amabala amanengi alo 'r' abengekho ensukwini zezolo. Akekho ongabe esathandabuza ukuthi la asengamabala agcweleyo esiNdebele: irayisi, irobhothi loba irekeni .